สร้างองค์กรวิชาชีพสื่อที่เข้มแข็ง

สำหรับผู้ประกอบวิชาชีพสื่อ ดร.ธนกร บอกว่า อาจจะเตือนสติกันชั่วคราว ทุกคนรู้ว่าสะเทือนใจ ไม่มีใครกล้าที่จะเอาเรื่องนี้มาหาประโยชน์ทางธุรกิจ เพียงแต่อย่าเผลอ เนื่องจากการทำข่าวอาชญากรรมในปัจจุบันก็ยังมีการละเมิดทั้งผู้ก่อเหตุและผู้ถูกกระทำ หรือผู้เสียหาย แตกต่างจากตัวอย่างเหตุการณ์ 9/11 ที่ไม่ปรากฏภาพศพให้เห็นเลย นั่นเพราะทั้งสื่อและประชาชนในที่เกิดเหตุมีความเข้าใจ

ถามว่า ระหว่างมีองค์ความรู้แล้วไม่ปฏิบัติกับไม่มีองค์ความรู้ในการจัดการเรื่องนี้ ให้น้ำหนักด้านไหนมากกว่ากัน “สองส่วน คนที่เป็นประชาชนรู้เท่าไม่ถึงการเยอะอยู่ และมีพลังเพราะเขาสามารถเป็นสื่อเองได้ แต่ไม่ใช่สื่อมวลชน การเป็นสื่อได้ จิตเขาอาจไม่ได้คิดร้ายหรอก เขาไม่ได้มีเจตนาทำร้ายใคร แต่มีการแชร์ภาพความรุนแรงกันในไลน์เยอะมาก เพราะรู้เท่าไม่ถึงการ คนเหล่านั้นไม่ใช่คนชั่วอะไร ไม่ใช่คนมีปัญหาทางศีลธรรมด้วยซ้ำ แต่ทำไปเพราะความไม่รู้ เพราะสังคมไม่ได้บอกเขา กลุ่มนี้ให้อภัยได้ เพราะไม่รู้ แต่มีผลมากเหมือนกัน ต่างจากกลุ่มสื่อมวลชนที่รู้ แต่มีเหตุผลความจำเป็นในเชิงธุรกิจ”

เราแทรกขึ้นว่า จึงยังมีคำถามจากสื่อว่า (ผู้สูญเสีย) รู้สึกยังไง และคนในสังคมก็รุมกันด่าว่าไม่มีคำถามที่ดีกว่านี้แล้วหรือ? “ประชาชนเดี๋ยวนี้ฉลาดขึ้น และหลายครั้งสื่อสังคมออนไลน์ก็ทำหน้าที่ตรวจสอบสื่อหลัก และสื่อหลักที่เฟค แต่การที่ไม่รู้ และรู้แล้วไม่ปฏิบัติ ความยากในการทำให้มันดีขึ้นมันพอกัน สำหรับผม ผมอยากเห็นการลุกขึ้นมาของผู้ประกอบวิชาชีพที่จะเรียกตัวเองให้เป็น ‘องค์กรวิชาชีพที่เข้มแข็ง’ และมีเส้นแบ่งที่ชัดเจนระหว่างผู้ปฏิบัติอาชีพที่ต้องทำด้วยจิตวิญญาณ ทำด้วย code of conduct กับผู้ที่เป็นเจ้าของกิจการ

“แต่ทุกวันนี้คนที่นั่งหน้าจอก็เป็นเจ้าของกิจการเอง ทุกคนก็ทำเป็นธุรกิจสื่อ ธุรกิจพิธีกร ธุรกิจอีเวนต์ แล้วก็มาเป็นสื่อมวลชนด้วย ถ้าเป็นแบบนี้ยิ่งยากเข้าไปใหญ่ องค์กรกำกับดูแลก็อาจจะต้องแยกให้ชัดเจนว่า อันไหนเป็นแรงจูงใจเชิงบวกสำหรับคนทำดี ทำหน้าที่สื่อมวลชน หรือเป็นองค์กรที่ยืนหยัดการทำหน้าที่ในการรักษามาตรฐาน ก็ต้องให้กำลังใจกันและกองทุนสื่อฯ ก็อยากจะเข้าไปร่วมมือ

“แต่องค์กรไหนแย่ เผลอไม่ได้ เผลอขายข่าว อันนี้ก็อาจจะเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ กสทช.และเราจะต้องไปช่วย กสทช.คิด ส่วนประชาชนทั่วไป กระทรวงศึกษาฯ กองทุนสื่อฯ หรือภาคประชาสังคมอาจจะต้องร่วมมือกัน โดยเฉพาะสื่อสาธารณะ เช่น ไทยพีบีเอส หรือแม้แต่ สสส. ต้องร่วมกันสร้างให้เกิดเป็น social movement หรือองค์กรที่เน้นการส่งเสริมศีลธรรม ความเป็นมนุษย์ จะต้องจับมือกันสร้างให้เกิดกระบวนการขับเคลื่อนทางสังคม มันจะไปไกลกว่าการใช้กฎหมาย หรือการใช้งบประมาณ

“คนมันต้องตื่น มันต้องระเบิดออกมาจากข้างใน มันต้องมีความรู้สึกว่าปล่อยไว้แบบนี้ไม่ได้แล้ว เราอยากเห็นพลเมืองที่ตื่นรู้และมีเครือข่ายที่เข้มแข็ง เช่น ถ้าช่องไหนมีการรายงานข่าวแบบเรียลลิตี้จะต้องเกิดทัวร์ลงเป็น social sanction (การลงโทษทางสังคม) เพราะหลายครั้งเราไปรายงานข่าวที่เข้าทางผู้ก่อเหตุ

“อย่างเช่น กราดยิงที่โคราช แทนที่ผู้ก่อเหตุจะถูกจัดการโดยเจ้าหน้าที่อย่างที่ควรจะเป็น กลายเป็นส่งข่าวให้ผู้ก่อเหตุ รู้เลยว่าผู้เสียหายอยู่ตรงไหนอย่างไร มันน่าเศร้ามาก มันทำได้อย่างไร คุณเป็นสื่อแบบไหนอ่ะ คนดูจึงต้องมีสติมาก ๆ การที่คุณดูแล้วสนุก คุณกำลังทำร้ายคนทั้งโดยตรงและโดยอ้อม สนุกแบบรู้เท่าไม่ถึงการ”